4+4+4 tartışmaları, beni İ.Ö. 450 yılına, Roma Hukuku'nun kalbi 12 Levha Yasalarına götürdü. Levhaların içeriğini bıraktım, niçin yazıldıklarını hatırladım: Yasaların sadece yasa koyucu sınıf tarafından bilinmesinin yarattığı adaletsizliğin giderilmesi için... Önce ilk 10 sonra son 2 yasa maddesi, kimine göre fildişi kimine göre bakır levhalara kakılmış ve ortalık yere asılmış ki bilmeyen kalmasın. Livy'nin Roma Tarihi'nde anlattığına göre, levhalardaki yasa taslakları kesinleşmeden önce, en doğru süreç takip edilmiş; her vatandaş her bir hususu sessizce kendi incelemiş, sonra arkadaşlarıyla konuşmuş ve nihayet uygun görülen ekleme ve çıkarmaların yapılması için kamuoyu önünde tartışmış. Levhalarda yazanlar ancak bu süreç sonunda yasa olarak kesinleşmiş. İ.Ö. 450 yılında...
Yasaların gizli kalmaması, herkesin erişiminde olması, resmi gazetede yayımlandıktan sonra yürürlüğe girmesi de, çok şükür, 1804 Napoleon Yasaları'ndan beri önce Avrupa sonra dünyanın genelinde insan haklarının ayrılmaz bir parçası olmuş. Korkacak bir durum yok yani. E peki ben o zaman 4+4+4 tartışmalarında niye kendimi İ.Ö. 451 yılına dönmüş, benden bir şey saklanıyormuş, yasanın içeriği erişimimde değilmiş gibi hissediyorum? Niçin okuduğum yetmiyor? Niçin arkadaşlarımla, meslekdaşlarımla, büyüklerimle tartışmama izin verilmiyor? Biz, insanlık olarak o eşikten geçmemiş miydik üstadım Livy?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder